zaterdag, augustus 06, 2005
Knowhouse
Goeroe voor boer en tuinder blijft
Meterik -
Innovatiecentrum Knowhouse in Horst bestaat twee jaar. Opgericht om boeren en tuinders verder te leren kijken dan het eigen erf. Een gesprek met Rinus van de Waart, de man die agrarisch Limburg naar de toekomst loodst.
Rinus van de Waart (54) moet Limburgse boeren en tuinders nieuw elan geven. Hun de weg wijzen in een snel veranderende wereld. Limburg op de kaart zetten als het Mekka van gezond en duurzame voedselproductie. En dat samen met de universiteiten Wageningen en Maastricht. Jaren werkte hij als onderzoeker vlas en aardappelen in Wageningen, later in het bedrijfsleven. In 2003 werd hij benoemd tot tijdelijk directeur van innovatiecentrum Knowhouse in Meterik. Na twee jaar maakt de goeroe de tussenbalans op. ,,Ik blijf, maar het loopt wel allemaal anders dan gedacht'', zegt de Zeeuwse boerenzoon terugblikkend.Twee jaar croste hij door de provincie. Sprak met boeren en tuinders, bestuurders, industriëlen. Organiseerde gemengde praatcafé's en doorbrak daarmee tradities. Hij plaatste een varkensboer naast een bakker of een autoreparateur in plaats van alleen maar gelijkgezinde boeren in een zaaltje. ,,Boeren gingen er prat op dat ze altijd alles alleen doen en alles het beste weten. Dat begint nu een beetje over te gaan'', zegt hij. Hij adviseert agrariërs vooral relaties aan te gaan met ondernemers buiten de agrarische sector. Zo klonk hij al een varkensboer aan een bakker vast om samen een nieuw worstenbroodje te ontwikkelen. Of ontwikkelde het idee van het nieuwe gemengd bedrijf. Daarin gaan vijf boeren met paddestoelen, varkens, kippen, glasgroenten en een technisch bedrijf samenwerken. ,,Boeren en tuinders gaan graag naar vakbeurzen om bij te blijven. Dat is prima. Maar het was beter als ze eens naar een lifestylebeurs zouden gaan of een horecabeurs. Daar zien ze pas wat de consument wil.''Agrariërs zijn in de ogen van Van de Waart te zeer bezig met geld verdienen. ,,Ze hebben pas voldoening als ze zich de hele dag hebben rotgerend. Maar toekomst voor het bedrijf is er alleen maar als ze voortdurend vernieuwen. Niet als je alleen op de winkel past. Daarom probeer ik hen te stimuleren te innoveren.'' Waar het volgens Van de Waard vooral om gaat is een betere marketing van agrarische producten. ,,Daar wordt buitengewoon weinig aan gedaan. Het is alles bij elkaar niks. Als in de agrarische sector al wordt gepraat over innovatie gaat het altijd om techniek, machines of om nog efficiënter te produceren. Maar nooit over marketing.''Als voorbeeld noemt hij parmaham, een vleesproduct uit een streek in Italië dat nu over de hele wereld bekend is. Of noga, het snoepgoed uit Frankrijk, dat op alle kermissen in Europa wordt verkocht. ,,Met het heuvellandlam uit Zuid-Limburg of livar, het Limburgs varkensvlees wil het echter nog niet zo lukken. Ik ga nu met een aantal echte marketeers een poging doen om de Limburgse streekproducten te promoten. We moeten echt afstappen van het idee dat de boer dat zelf kan.''Intussen is Knowhouse betrokken bij honderd verschillende projecten. Van een nieuwe ramenlapmachine voor tuinderskassen tot cosmetica op basis van kruiden of medicijnen uit paddestoelen. Vooral het personeel op boeren- en tuindersbedrijven kietelt hij om mee te denken. ,,De baas kan niet alles alleen bedenken, zeg ik altijd tegen hen. Onder het personeel zitten vaak veel creatievelingen, in elk geval veel denkkracht.''Ook ligt er een plan voor de bouw van een zogeheten Innovatoren, die ergens bij verkeersknooppunt Zaarderheike (A67/A73) bij Venlo moet worden gebouwd. De hoge toren moet een landmark worden, een oriëntatiepunt in het landschap, waar bedrijven, maar ook onderwijsinstellingen op het gebied van gezonde voeding zich gaan vestigen. Met plaats voor 150 medewerkers.Of het plan om overal in Limburg kleine energiecentrales te gaan bouwen, die mest, bermmaaisel of landbouwproducten via vergisting omzetten in gas en stroom. In Echt is volgens Van de Waart al een concreet plan. Hier zou varkensmest verwerkt kunnen worden en de energie gebruikt kunnen worden voor verwarming van een verzorgingstehuis, een zwembad of grasdrogerij. Ook in het toekomstig kassengebied Siberië in Maasbree of in Nederweert zijn er volgens hem soortgelijke plannen. Aanvankelijk was het idee om Knowhouse als een soort kennismakelaar te laten fungeren. Om kennisinstanties aan het werk te zetten om te helpen. Maar de praktijk is anders. ,,We zijn steeds vaker betrokken in de kiemfase van een idee en minder in de uitvoeringsfase.'' Toch zijn de 'certificaathouders' van de stichting Knowhouse, zoals Industriebank LIOF, de provincie Limburg, Noord-Limburgse gemeenten en enkele bedrijven uit de regio volgens hem niet ontevreden over de huidige gang van zaken. ,,We gaan gewoon door. Er is toch een flinke innovatie-impuls gekomen, ook al valt de omzet die ik zou genereren voor de universiteiten Wageningen en Maastricht nog wat tegen. Maar we staan nu op de kaart. We
Meterik -
Innovatiecentrum Knowhouse in Horst bestaat twee jaar. Opgericht om boeren en tuinders verder te leren kijken dan het eigen erf. Een gesprek met Rinus van de Waart, de man die agrarisch Limburg naar de toekomst loodst.
Rinus van de Waart (54) moet Limburgse boeren en tuinders nieuw elan geven. Hun de weg wijzen in een snel veranderende wereld. Limburg op de kaart zetten als het Mekka van gezond en duurzame voedselproductie. En dat samen met de universiteiten Wageningen en Maastricht. Jaren werkte hij als onderzoeker vlas en aardappelen in Wageningen, later in het bedrijfsleven. In 2003 werd hij benoemd tot tijdelijk directeur van innovatiecentrum Knowhouse in Meterik. Na twee jaar maakt de goeroe de tussenbalans op. ,,Ik blijf, maar het loopt wel allemaal anders dan gedacht'', zegt de Zeeuwse boerenzoon terugblikkend.Twee jaar croste hij door de provincie. Sprak met boeren en tuinders, bestuurders, industriëlen. Organiseerde gemengde praatcafé's en doorbrak daarmee tradities. Hij plaatste een varkensboer naast een bakker of een autoreparateur in plaats van alleen maar gelijkgezinde boeren in een zaaltje. ,,Boeren gingen er prat op dat ze altijd alles alleen doen en alles het beste weten. Dat begint nu een beetje over te gaan'', zegt hij. Hij adviseert agrariërs vooral relaties aan te gaan met ondernemers buiten de agrarische sector. Zo klonk hij al een varkensboer aan een bakker vast om samen een nieuw worstenbroodje te ontwikkelen. Of ontwikkelde het idee van het nieuwe gemengd bedrijf. Daarin gaan vijf boeren met paddestoelen, varkens, kippen, glasgroenten en een technisch bedrijf samenwerken. ,,Boeren en tuinders gaan graag naar vakbeurzen om bij te blijven. Dat is prima. Maar het was beter als ze eens naar een lifestylebeurs zouden gaan of een horecabeurs. Daar zien ze pas wat de consument wil.''Agrariërs zijn in de ogen van Van de Waart te zeer bezig met geld verdienen. ,,Ze hebben pas voldoening als ze zich de hele dag hebben rotgerend. Maar toekomst voor het bedrijf is er alleen maar als ze voortdurend vernieuwen. Niet als je alleen op de winkel past. Daarom probeer ik hen te stimuleren te innoveren.'' Waar het volgens Van de Waard vooral om gaat is een betere marketing van agrarische producten. ,,Daar wordt buitengewoon weinig aan gedaan. Het is alles bij elkaar niks. Als in de agrarische sector al wordt gepraat over innovatie gaat het altijd om techniek, machines of om nog efficiënter te produceren. Maar nooit over marketing.''Als voorbeeld noemt hij parmaham, een vleesproduct uit een streek in Italië dat nu over de hele wereld bekend is. Of noga, het snoepgoed uit Frankrijk, dat op alle kermissen in Europa wordt verkocht. ,,Met het heuvellandlam uit Zuid-Limburg of livar, het Limburgs varkensvlees wil het echter nog niet zo lukken. Ik ga nu met een aantal echte marketeers een poging doen om de Limburgse streekproducten te promoten. We moeten echt afstappen van het idee dat de boer dat zelf kan.''Intussen is Knowhouse betrokken bij honderd verschillende projecten. Van een nieuwe ramenlapmachine voor tuinderskassen tot cosmetica op basis van kruiden of medicijnen uit paddestoelen. Vooral het personeel op boeren- en tuindersbedrijven kietelt hij om mee te denken. ,,De baas kan niet alles alleen bedenken, zeg ik altijd tegen hen. Onder het personeel zitten vaak veel creatievelingen, in elk geval veel denkkracht.''Ook ligt er een plan voor de bouw van een zogeheten Innovatoren, die ergens bij verkeersknooppunt Zaarderheike (A67/A73) bij Venlo moet worden gebouwd. De hoge toren moet een landmark worden, een oriëntatiepunt in het landschap, waar bedrijven, maar ook onderwijsinstellingen op het gebied van gezonde voeding zich gaan vestigen. Met plaats voor 150 medewerkers.Of het plan om overal in Limburg kleine energiecentrales te gaan bouwen, die mest, bermmaaisel of landbouwproducten via vergisting omzetten in gas en stroom. In Echt is volgens Van de Waart al een concreet plan. Hier zou varkensmest verwerkt kunnen worden en de energie gebruikt kunnen worden voor verwarming van een verzorgingstehuis, een zwembad of grasdrogerij. Ook in het toekomstig kassengebied Siberië in Maasbree of in Nederweert zijn er volgens hem soortgelijke plannen. Aanvankelijk was het idee om Knowhouse als een soort kennismakelaar te laten fungeren. Om kennisinstanties aan het werk te zetten om te helpen. Maar de praktijk is anders. ,,We zijn steeds vaker betrokken in de kiemfase van een idee en minder in de uitvoeringsfase.'' Toch zijn de 'certificaathouders' van de stichting Knowhouse, zoals Industriebank LIOF, de provincie Limburg, Noord-Limburgse gemeenten en enkele bedrijven uit de regio volgens hem niet ontevreden over de huidige gang van zaken. ,,We gaan gewoon door. Er is toch een flinke innovatie-impuls gekomen, ook al valt de omzet die ik zou genereren voor de universiteiten Wageningen en Maastricht nog wat tegen. Maar we staan nu op de kaart. We
