dinsdag, april 11, 2006
Gele rozen
De kleine boeren zijn muisstil geworden
De armoede onder de kleine boeren is weer terug. Zij zien met zorg dreigingen als vogelgriep en varkenspest op zich af komen.
Frits van den Bosch staat boeren met raad en daad bij. Foto Wout van Assendelft Slechts enkele jaren geleden nog blokkeerden boze boeren de wegen in Nederland. En nu? „De boeren zijn stil geworden. Ze klagen niet eens en dan gaat het niet goed", constateert Frits van den Bosch uit Boekel. Van den Bosch (60) is voorzitter van Zorg om Boeren (ZOB) en nauw betrokken bij boeren die het niet meer redden. Hij weet wat het betekent: tien jaar geleden stond hij er zelf voor. „Ik kom steeds mijn eigen geschiedenis tegen."Elke dag stoppen tien bedrijven. Kinderen treden niet meer in het voetspoor van hun ouders want er is geen droog brood te verdienen. De oorzaken in een vogelvlucht: leveranciers (bijvoorbeeld van veevoeder) zien de kostprijs stijgen en vragen hogere prijzen. De afnemer (levensmiddelenhandel) wordt geconfronteerd met een prijzen-oorlog en geeft een lagere prijs. Voeg daarbij de vrijere wereldhandel, de afnemende Europese bescherming, toenemende eisen aan milieu en kwaliteit. Van den Bosch: „De boer zit klem. Er is alleen plaats voor megabedrijven met achthonderd melkkoeien." Daargelaten de varkenspest, de mkz-crisis, de vogelpest, de dioxine in het veevoer en nu weer de dreigende vogelgriep. Boeren sluiten hoge leningen af om dat te overleven. „Als je topgefinancieerd zit, kan elke tegenslag een donderslag zijn." Saneringsregelingen om overschotten weg te werken, zijn voltooid verleden tijd. De overschotten zijn opgelost en de boeren stoppen toch wel. Van den Bosch is de afgelopen maanden betrokken geweest bij tientallen boeren die noodgedwongen stoppen, hun familiegrond moeten verlaten, hun inkomen en hun huis kwijt zijn. „De mensen zijn zo wanhopig. Ze voelen zich zo mislukt. Voor hen ben ik dag en nacht bereikbaar en ik ben blij dat me er nog nooit een door zelfdoding is ontglipt."Maar, haast hij er aan toe te voegen, het is niet allemaal ellende. De mensen komen vaak sterker terug. „Dan vraag ik na drie jaar of de boer er spijt van heeft. Dan zegt hij vaak nee, omdat hij blij is van de zorgen af te zijn, dat hij zelfs vakantie en een redelijke baan heeft."Maar voor het zover is, is heel wat water door de Maas gestroomd. Eerst is er een periode van ploeteren, een bijbaan erbij, de partner die buitenshuis gaat werken. Dat is de periode van zwijgen over de situatie. Totdat de dijk breekt en het water aan de lippen komt. „Dan kunnen mensen zo in de war zijn, terwijl ze helder moeten kunnen denken. Er zijn spanningen, bezoek blijft weg, ze raken in een isolement."
Gele rozen
Van den Bosch vertelt over de rozenkweker die gele rozen kweekte. De damesbladen schrijven dat geel uit de mode is. Zijn afzet zakt in, terwijl hij net voor vijf jaar gele rozen-struiken heeft geplant, want rozen zet je niet voor één jaar. De afnemer wil alleen hele vrachtwagens vol met dezelfde kleur. Tegelijkertijd worden Afrikaanse rozen tegen dumpprijzen in de markt gezet. Bovendien kruipt er een schimmelinfectie in zijn rozenstruiken. „Die man is failliet verklaard."
Aalmoes
Hij woont in een huurhuis en ontvangt huursubsidie. Ze leven van duizend euro per maand. Dan komt de fiscale afwikkeling van het faillissement en op papier is er winst. De kweker heeft niet het geld en de moed om te procederen. De gemeente denkt dat hij de zaak flest en eist terugbetaling van alle huursubsidie. De kweker moet weer naar de bank voor een lening, dezelfde bank die zijn faillissement aanvroeg. „Dat is vernederend. Dat voelt als het vragen om een aalmoes." Boeren vallen buiten de normale werknemersregelingen: geen ww en geen wao bij arbeidsongeschiktheid. Via de wia krijgt hij zeventig procent van zijn laatstverdiende loon dat de laatste jaren steeds verminderde. „Weet je wat het erge is. Die geschiedenis blijft je achtervolgen. Je komt er financieel niet meer bovenop, je hebt geen huis afgelost, geen pensioen opgebouwd. Over tien jaar moet je nog altijd elk dubbeltje moeten omdraaien. Er ligt een bestaan van armoede voor je. Brabantsdagblad 11 april 2006.
De armoede onder de kleine boeren is weer terug. Zij zien met zorg dreigingen als vogelgriep en varkenspest op zich af komen.
Frits van den Bosch staat boeren met raad en daad bij. Foto Wout van Assendelft Slechts enkele jaren geleden nog blokkeerden boze boeren de wegen in Nederland. En nu? „De boeren zijn stil geworden. Ze klagen niet eens en dan gaat het niet goed", constateert Frits van den Bosch uit Boekel. Van den Bosch (60) is voorzitter van Zorg om Boeren (ZOB) en nauw betrokken bij boeren die het niet meer redden. Hij weet wat het betekent: tien jaar geleden stond hij er zelf voor. „Ik kom steeds mijn eigen geschiedenis tegen."Elke dag stoppen tien bedrijven. Kinderen treden niet meer in het voetspoor van hun ouders want er is geen droog brood te verdienen. De oorzaken in een vogelvlucht: leveranciers (bijvoorbeeld van veevoeder) zien de kostprijs stijgen en vragen hogere prijzen. De afnemer (levensmiddelenhandel) wordt geconfronteerd met een prijzen-oorlog en geeft een lagere prijs. Voeg daarbij de vrijere wereldhandel, de afnemende Europese bescherming, toenemende eisen aan milieu en kwaliteit. Van den Bosch: „De boer zit klem. Er is alleen plaats voor megabedrijven met achthonderd melkkoeien." Daargelaten de varkenspest, de mkz-crisis, de vogelpest, de dioxine in het veevoer en nu weer de dreigende vogelgriep. Boeren sluiten hoge leningen af om dat te overleven. „Als je topgefinancieerd zit, kan elke tegenslag een donderslag zijn." Saneringsregelingen om overschotten weg te werken, zijn voltooid verleden tijd. De overschotten zijn opgelost en de boeren stoppen toch wel. Van den Bosch is de afgelopen maanden betrokken geweest bij tientallen boeren die noodgedwongen stoppen, hun familiegrond moeten verlaten, hun inkomen en hun huis kwijt zijn. „De mensen zijn zo wanhopig. Ze voelen zich zo mislukt. Voor hen ben ik dag en nacht bereikbaar en ik ben blij dat me er nog nooit een door zelfdoding is ontglipt."Maar, haast hij er aan toe te voegen, het is niet allemaal ellende. De mensen komen vaak sterker terug. „Dan vraag ik na drie jaar of de boer er spijt van heeft. Dan zegt hij vaak nee, omdat hij blij is van de zorgen af te zijn, dat hij zelfs vakantie en een redelijke baan heeft."Maar voor het zover is, is heel wat water door de Maas gestroomd. Eerst is er een periode van ploeteren, een bijbaan erbij, de partner die buitenshuis gaat werken. Dat is de periode van zwijgen over de situatie. Totdat de dijk breekt en het water aan de lippen komt. „Dan kunnen mensen zo in de war zijn, terwijl ze helder moeten kunnen denken. Er zijn spanningen, bezoek blijft weg, ze raken in een isolement."
Gele rozen
Van den Bosch vertelt over de rozenkweker die gele rozen kweekte. De damesbladen schrijven dat geel uit de mode is. Zijn afzet zakt in, terwijl hij net voor vijf jaar gele rozen-struiken heeft geplant, want rozen zet je niet voor één jaar. De afnemer wil alleen hele vrachtwagens vol met dezelfde kleur. Tegelijkertijd worden Afrikaanse rozen tegen dumpprijzen in de markt gezet. Bovendien kruipt er een schimmelinfectie in zijn rozenstruiken. „Die man is failliet verklaard."
Aalmoes
Hij woont in een huurhuis en ontvangt huursubsidie. Ze leven van duizend euro per maand. Dan komt de fiscale afwikkeling van het faillissement en op papier is er winst. De kweker heeft niet het geld en de moed om te procederen. De gemeente denkt dat hij de zaak flest en eist terugbetaling van alle huursubsidie. De kweker moet weer naar de bank voor een lening, dezelfde bank die zijn faillissement aanvroeg. „Dat is vernederend. Dat voelt als het vragen om een aalmoes." Boeren vallen buiten de normale werknemersregelingen: geen ww en geen wao bij arbeidsongeschiktheid. Via de wia krijgt hij zeventig procent van zijn laatstverdiende loon dat de laatste jaren steeds verminderde. „Weet je wat het erge is. Die geschiedenis blijft je achtervolgen. Je komt er financieel niet meer bovenop, je hebt geen huis afgelost, geen pensioen opgebouwd. Over tien jaar moet je nog altijd elk dubbeltje moeten omdraaien. Er ligt een bestaan van armoede voor je. Brabantsdagblad 11 april 2006.
